قطره‌هاي چشمي

قطره‌هاي چشمي به چند دسته مختلف تقسیم بندی میشوند اما عمده ترین آنها قطره های چشمی استروئيدي و آنتي بيوتيكي میباشند. اين قطره‌ها که بیشترین کاربرد آنها براي كاهش قرمزي,‌درد و ناراحتي ناشي از مشكلات چشمي و یا درمان عفونتهای چشمی هستند فقط باید با تجویز پزشك معالج مورد استفاده قرار گیرند.

پيش از استفاده از اين دارو حتماً به پزشكتان اطلاع دهيد كه شما:

نسبت به هر گونه دارويي حساسيت داريد؛

قبلاً عفونت, آسيب يا هرگونه وضعيت ديگر چشمي داشتيد؛

داروهاي نسخه شده يا نسخه نشده ديگري را مصرف مي‌كنيد يا داراي مشكلات پزشكي ديگري هستيد.

نحوه استفاده صحیح از اين داروها:

دوز دارويي

براي بهبودي كامل عفونت چشمي,‌ بايد در تمام مدت درمان از اين داروها استفاده كنيد. حتي در صورت بهبودی علائم، از عدم مصرف يك دوز دارويي هم غفلت نكنيد.

در صورت فراموش كردن مصرف يك دوز دارويي هر چه زودتر آن دوز را مصرف كنيد. اما اگر تقريباً همزمان با دوز دارويي بعدي به ياد دوز فراموش شده افتاديد, از آن دوز صرف نظر كرده و طبق برنامه منظم دارويي خود عمل نماييد.

احتياطات لازم به هنگام استفاده از اين داروها

اگر علائم چشمي پس از گذشت چند روز بهبود نيافت و يا اگر وخيم‌تر شد مجددا با پزشك خود مشورت كنيد.

اگر از دارو براي مدت زمان طولاني (مثلاً بيش از 6 هفته) استفاده مي‌كنيد,‌پزشكتان مايل خواهد بود تا به طور مرتب چشم شما را معاينه نمايد.

درد يا سوزش گهگاه پس از مصرف اين دارو در چشم دور از انتظار نيست.

داروي باقيمانده را هرگز بدون مشورت با پزشك براي درمان مشكلات چشمي بعدي به كار نبريد. از اين دارو نبايد براي درمان انواع ويژه عفونت‌هاي چشمي يا مشكلات چشمي ديگر استفاده كرد.

آثار جانبي اين داروها

آثار جانبي كه پزشك بايد از آنها اطلاع يابد:

خارش, دانه‌هاي قرمز,‌تورم اطراف چشم يا علائمي از عفونت كه پيش از شروع مصرف دارو وجود نداشته باشند.

اطلاعات موجود در اين دستور دارويي ويژه بيماران كاملاً انتخابي است و كليه استفاده‌ها, كاربردها,‌احتياطات, آثار جانبي يا تداخلات احتمالي را در بر نمي‌گيرد.

چگونه مي‌توان از قطره يا پماد چشمي استفاده كرد؟

همواره از قطره به هنگام روز و از پماد به هنگام شب استفاده مي‌شود چراكه پماد مدت زمان بيشتري در تماس با چش قرار مي‌گيرد. پزشك در نسخه دارويي ميزان پماد و يا تعداد قطرات (معمولاً يك يا دو قطره) را تعيين مي‌كند.

طرز استفاده صحيح از قطره‌ها:

1- دستان خود را به طور كامل با آب و صابون بشوييد.

2- از آينه يا شخص ديگري براي ريختن قطره كمك بگيريد.

3- اطمينان حاصل كنيد كه تركي يا شكستگي در قطره چكان وجود نداشته باشد و قطره‌هاي چشمي شفاف هستند.

4- از تماس سر قطره چكان با چشم يا هر شيء ديگري جلوگيري كنيد.

5- سر قطره چكان را همواره به پايين بگيريد تا از برگشت قطره به داخل بطري و آلودن كردن مابقي قطره جلوگيري نماييد.

6- سر خود را به عقب برگردانيد.

7- بطري را مابين انگشت شست و سبابه نگهداريد قطره چكان را نزديك پلك اما به نحوي كه با آن هيچ گونه تماسي حاصل نكند بگيريد.

8- مابقي انگشت‌هاي خود را روي گونه يا بيني قرار دهيد.

9- با انگشت سبابه دست ديگر خود پلك پايين چشم را به سمت پايين بكشيد تا حفره‌اي ايجاد شود.

10- تعداد قطره تجويز شده را درون حفره به دست آمده از پايي و چشم بريزيد. با ريختن قطره روي سطح چشم ممكن است احساس سوزش نماييد.

11- چشم خود را به مدت دو تا سه دقيقه ببنديد تا دارو در چشمتان باقي بماند.

12- در قطره را محكم ببنديد از شستن يا خشك كردن در آن بپرهيزيد.

13- هر گونه مايع اضافي را از روي گونه‌هايتان با دستمال كاغذي تميزي خشك كنيد دست‌هاي خود را مجدداً بشوييد.

طرز استفاده صحيح از پمادها:

1- دستان خود را به صور كامل با آب و صابون بشوييد.

2- از آينه با شخص ديگر جهت گذاشتن پماد كمك بگيريد.

3- از تماس سر پماد با چشم يا هر چيز ديگري جلوگيري كنيد پماد بايد هميشه تميز نگه داشته شود.

4- سر خود را به عقب برگردانيد.

5- پماد را مابين انگشت شست و سبابه نگهداريد و آن را نزديك پلك اما به نحوي كه با آن هيچ گونه تماسي حاصل نكند بگيريد.

6- مابقي انگشتان خود را روي گونه يا بيني قرار دهيد.

7- با انگشت سبابه دست ديگر خود پلك پاييني چشم را به سمت پايين بكشيد تا حفره‌اي ايجاد شود.

8- مقدار كمي از پماد را درون حفره به دست آمده از پلك پاييني و چشم بريزيد.

9- به آرامي پلك بزنيد.

10- سر پماد را محكم ببنديد.

11- هر گونه پماد اضافي را از روي پلك و مژه‌ها با دستمال كاغذي تميزي پاك كنيد دستمال خود را مجدداً بشوييد.

به هنگام استفاده از قطره يا پمادها چه دستور ويژه‌اي را بايد اجرا كرد؟

هرگز به سر قطره‌چكان يا پماد دست نزنيد و از تماس آن‌ها با چشم آلوده جلوگيري كنيد.

اگر عفونت طي دو تا سه روز بهبود نيافت يا اگر بدتر شد با پزشك خود تماس حاصل كنيد.

در صورت فراموش كردن يك دوز دارويي چه كار بايد كرد؟

دوز فراموش شده را مصرف كنيد و هر گونه دوز باقي مانده آن روز را در فواصل مساوي مصرف نماييد. اما اگر همزمان با دوز دارويي بعدي دوز فراموش شده را به خاطر آوريد هرگز هر دو دوز را با هم مصرف نكنيد بلكه فقط دوز آن ساعت را مصرف كنيد و سپس برنامه دارويي خود را دنبال نماييد.

شرايط نگهداري قطره يا پمادها كدامند؟

در قطره يا پماد را محكم ببنديد و آن را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. اين داروها را در درجه حرارت اتاق و دور از گرما نگهداريد و از انجماد آن جلوگيري كنيد.

دکتر مهرتاش مهرپرور

کارشناس دبیرخانه ارتقا فرهنگ سلامت وزارت بهداشت